Teamwork makes the dream work!

Duurzaamheid in de gezondheidszorg is een hot topic en er is eigenlijk geen ziekenhuis of beroepsvereniging meer die geen eigen Green Team heeft wat zich inzet om onze footprint te verkleinen. Ook zal duurzaamheid vanaf dit jaar een standaard onderdeel vormen van nieuwe richtlijnen en zal er op de Chirurgendagen weer een sessie van de Groene OK zijn. Fantastisch nieuws natuurlijk en daar worden de eerste vruchten al ruimschoots van geplukt.

Er is echter nog veel te doen, met 8% van de landelijke CO-2 uitstoot en 13% van het grondstoffenverbruik is de gezondheidszorg, en de operatiekamer in het bijzonder, een enorme vervuiler. Gezondheid en klimaatverandering zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en dus ligt er een grote verantwoordelijkheid voor alle artsen om duurzaamheid (in de zorg) te bevorderen. Dat de duurzaamheidsopgave soms te groot lijkt is heel begrijpelijk, maar door het onderwerp continu te agenderen kunnen we samen enorme impact maken!

Op dit moment zien we dat de duurzaamheidstransitie vooral getrokken wordt door een relatief kleine (maar gestaag groeiende) groep enthousiastelingen in lokale en landelijke Green Teams. Om de ambitieuze doelstellingen van de Green Deal 3.0 te halen is er meer nodig.

Om deze doelstellingen te behalen moet de carbon footprint van een behandeling onderdeel uitmaken in de keuzes die we maken voor een behandelplan. Moeten we bewegen naar een systeem waarin alle zorgprofessionals hun steentje bijdragen aan deze gezamenlijke verantwoordelijkheid. Zo zal duurzaamheid langzaam ingebouwd gaan worden in het DNA van de moderne dokter.

Hierin worden mooie stappen gemaakt, bijvoorbeeld door de opzet van een landelijke, discipline-overstijgende onderwijsmodule over duurzaamheid in de zorg en op de OK in het bijzonder. Deze module is nu in ontwikkeling en zal naar verwachting volgend jaar door alle aios (en geïnteresseerde specialisten) van snijdende specialismen gebruikt gaan worden.

Een aantal andere tips om duurzaamheid gezamenlijk hoger op de prioriteitenlijst te krijgen:

1. Maak duurzaamheid een standaard agendapunt bij elke opleidings- of sectievergadering. Bespreek hier ideeën, successen en maak iemand verantwoordelijk.
2. Maak tweetallen (staf-aios) om gedifferentieerd OK protocollen te verduurzamen (tips: https://degroeneok.nl/algemeen/stappenplan-verduurzamen-ok-protocollen/). Neem hierbij bij voorkeur ook een OK-assistent in het proces mee. En presenteer resultaten van verduurzaming en kostenbesparing in opleidingsvergadering.
3. Voer een Groene dag start in, waarbij duurzaamheid bij de briefing en time-out procedures wordt meegenomen. Voorkom zo onnodig uitgepakt materiaal (duurzamer en goedkoper!)
4. Wees bij de indicatiebespreking kritisch op elkaar vanuit duurzaamheidsperpectief. Is de cholecystectomie of TEP bij een 80+’er echt geïndiceerd? “Refuse” staat bovenaan de circulariteitsladder en genereert dus het meeste impact.
5. Laat de nachtdienst een tip van de week presenteren.
6. Lees het boek: “Groene planeet, groene zorg”. Hierin staan vele concrete tips om zelf aan de slag te gaan.

dr. Djurre de Waard