Beumer, drs. H.A.
Senior Adviseur Programmamanager Groene OK
Verkrijg hier toegang tot exclusieve NVvH ledencontent.
Het tempo van technologische ontwikkelingen in de zorg is steeds hoger. Meerdere partijen (technologiebedrijven, start-ups, technische universiteiten, patiëntenverenigingen, zorgaanbieders) zetten in op (technologische) innovatie van zorg.
Technologische innovaties raken vanzelfsprekend ook de heelkunde omdat de kwaliteit van het chirurgisch proces afhangt van visuele en tactiele informatie en de motorische uitvoering. Juist op deze fronten kan de huidige technologie iets toevoegen om de kwaliteit te verbeteren. Denk bijvoorbeeld aan de opkomst en verdere ontwikkeling van de robotchirurgie, kunstmatige Intelligentie en de mogelijkheden van 3D-printen.
Technologische innovaties staan niet op zichzelf; ze vragen vaak om een herinrichting van zorgprocessen en nieuwe samenwerkingsvormen binnen de keten. Dit heeft consequenties voor professionals en de werkzaamheden van ‘de chirurg van de toekomst’. De NVvH onderschrijft het belang van (technologische) innovatie. De beroepsgroep speelt hierin een cruciale, wellicht zelfs leidende rol: chirurgen weten als geen ander wat er nodig is om hun beroepspraktijk te verbeteren. De Werkgroep Innovatie is aan zet.
In 2020 is de Werkgroep Innovatie opgericht. De werkgroep is gestart met het doen van een brede verkenning naar het gebruik van en de verwachtingen ten aanzien van (toekomstige) innovatieve ontwikkelingen in de chirurgische beroepspraktijk. Ook zijn kansrijke voorbeelden in beeld gebracht. De bevindingen van de brede verkenning zijn verwoord in de notitie ‘Aan de slag met Innovatie’. Kansrijke voorbeelden vindt u hier.
Een chirurgische innovatie verwijst naar een nieuwe techniek, technologie, procedure of apparaat dat wordt geïntroduceerd in de chirurgie om de efficiëntie, effectiviteit, veiligheid of uitkomsten van chirurgische behandelingen te verbeteren. Chirurgische innovaties kunnen verschillende vormen aannemen, waaronder:
Chirurgische innovaties worden vaak ontwikkeld door samenwerking tussen chirurgen, ingenieurs, wetenschappers en medische technologen, en ze worden vaak ondersteund door onderzoek en klinische studies om hun effectiviteit en veiligheid te valideren.
De werkgroep heeft voor ogen dat innovaties in technologie en behandelmethoden de toekomstige chirurgische praktijk verbeteren door de chirurgische mogelijkheden te vergroten en bestaande methoden efficiënter te maken. Dit draagt bij aan een hogere kwaliteit van zorg voor de patiënt en duurzamere inzetbaarheid van personeel en middelen. Dit noemen we “duurzame innovaties” . Duurzame Innovaties zijn veranderingen die een potentiële oplossing (zullen gaan) bieden voor de uitdagingen van de huidige tijd zoals een toenemend gebrek aan (financiële) middelen, een tekort aan arbeidskrachten en efficiëntie en een overmaat aan vervuiling. Innovaties die op zichzelf staan en geen maatschappelijke verbinding met deze thema’s hebben lijken weinig toekomst te hebben.
Op dit moment worden de volgende acht chirurgische innovaties gedefinieerd en nader uitgewerkt:
De Werkgroep Innovatie is opgericht met als doel chirurgische innovatie te stimuleren en de leden en de beroepsgroep te ondersteunen, om kansrijke innovatieve ontwikkelingen samen verder te brengen en om te voorkomen dat op meerdere plekken tegelijkertijd het wiel wordt uitgevonden. De NVvH heeft de ambitie om haar leden te faciliteren en te verbinden waardoor we als veld ontwikkelingen sneller naar de praktijk kunnen brengen; Daarom bieden wij een platformfunctie voor innovatie en werken samen met (vertegenwoordigers van) technische universiteiten en/of bedrijven. Kennis, informatie en inspiratie delen wij via onze website, het Nederlands Tijdschrift voor Heelkunde, de Chirurgendagen, etc.
Innovatieve chirurgisch professionals zijn vaak bezig met verschillende ontwikkelingen maar lopen in het brengen van een nieuwe ontwikkeling naar de praktijk tegen dezelfde uitdagingen aan. Binnen onze werkgroep werken wij met fluïde subgroepen die zijn geïnitieerd door de werkgroep leden, chirurgen met verschillende innovatie specialisaties. Deze groepen zijn niet in beton gegoten. Sommige innovaties zullen weer verder gaan, andere zullen stoppen en nieuwe groepen zullen weer gevormd worden. Elke bijeenkomst wordt de informatie over de ontwikkeling uitgewisseld om te leren van elkaars lessen.
Fluorescentie Imaging
De Dutch Fluorescence-Guided Surgery Group (DFGS) is vertegenwoordigd binnen de werkgroep Innovatie. De missie is het bieden van een nationaal platform voor betrokken of geïnteresseerde clinici en onderzoekers die werkzaam zijn in dit snelgroeiende vakgebied.
Doelen:
Landelijk nauwere samenwerkingen en efficiënter wetenschappelijk onderzoek. Wij streven naar meer kennis, ondersteuning, en doelmatige integratie van fluorescentie-geleide chirurgie. Specifieke doelen zijn hierbij:
Activiteiten:
Door het aanbieden van een nationaal platform, het organiseren van congressen en faciliteren van wetenschappelijke conferenties, online onderzoekswebinars en educatieve activiteiten, stimuleert de DFGS samenwerking tussen experts binnen alle chirurgische en technische disciplines. Daarnaast biedt de DFGS geïnteresseerde clinici en onderzoekers de mogelijkheid om zich actiever bij dit vakgebied te betrekken.
De DFGS ondersteunt, stimuleert en bevordert de brede klinische implementatie van deze techniek, niet beperkt tot universitaire medische centra, en effent zo de weg voor de essentiële volgende stap: het daadwerkelijk beschikbaar maken van fluorescentie-geleide chirurgie voor onze patiënten. Dit initiatief bloeit dankzij de nauwe samenwerking en ondersteuning van pionierende onderzoekers binnen de betrokken Nederlandse medische centra. Het is belangrijk dat we fluorescentie uiteindelijk kunnen convergeren met andere innovaties daarom is recent gezochte toenadering tot de NVEC (Nederlandse Vereniging voor Evolutionaire Chirurgie) een goede ontwikkeling.
Mijlpalen afgelopen jaren:
Aankomende mijlpalen:
Meer informatie:
https://dfgs-group.org/
https://isfgs.org/
Contactpersonen: Kevin Wevers / Schelto Kruijff / Denise Hilling
Werkgroep AI
De Werkgroep AI is onderdeel van de werkgroep Innovatie van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde. Onze missie is het creëren van een landelijk platform voor chirurgen, onderzoekers en andere belanghebbenden die betrokken zijn bij of geïnteresseerd zijn in de ontwikkeling en toepassing van AI binnen de heelkunde.
Wij streven naar versnelling en verantwoorde integratie van AI in de chirurgische praktijk. Concreet richten wij ons op:
Het doel van deze jonge werkgroep is om te fungeren als kennis- en netwerkplatform door het organiseren kennissessies, online symposia en workshops. De nadruk ligt op klinische implementatie van AI-toepassingen, waarbij we de praktische hordes in kaart brengen en aanpakken. Denk aan acceptatie in het team, integratie in bestaande systemen, validatie van modellen en regelgeving. Onderwijs vormt hierin een essentiële voorwaarde: zonder voldoende kennis bij zorgverleners is duurzame en veilige implementatie niet mogelijk. Ook willen we een bijdrage leveren aan kwaliteitswaarborging van AI gerelateerd onderzoek door kwaliteitsinstrumenten en -normen aan te bieden.
Alleen zo kunnen we zorgen voor een toekomstbestendige integratie van AI in de zorg, met veiligheid, transparantie en klinische meerwaarde als kernwaarden.
Contactpersonen: Denise Hilling en Freek Daams
Robotchirurgie
De werkgroep robotchirurgie zet zich landelijk in voor het waarborgen en bevorderen van de kwaliteit van robotchirurgie binnen Nederland. Dit doet de werkgroep onder andere door contact te onderhouden en te stimuleren binnen de beroepsgroep, opleiding in robotchirurgie voor chirurgen en arts-assistenten in opleiding (AIOS) te faciliteren, en wetenschappelijk onderzoek naar indicaties en uitkomsten van robotchirurgie te verrichten.
Er wordt gewerkt aan het maken van een overzicht van robotchirurgische ingrepen per ziekenhuis met contactgegevens zodat meelopen/meekijken laagdrempeliger mogelijk wordt binnen het land.
Meer informatie: https://nvgic.nl/themas/robotchirurgie
Contactpersonen: Jelle Ruurda / Femke Amelung
Echogeleide chirurg(ie)
Alhoewel de echografie al heel lang bestaat en ook langzaam zijn intrede doet in de chirurgische praktijk, liggen er nog veel kansen voor chirurgen om met behulp van de echo hun chirurgische handelingen te vergemakkelijken, doelmatiger te werk te gaan of zelfs huidige zorgpaden te verbeteren.
Echografie is bovendien een laagdrempelige en kosteneffectieve techniek die direct beschikbaar is op de poli, aan het bed of op de operatiekamer. Hierdoor kan de chirurg zelfstandig beeldvormende informatie gebruiken bij diagnostiek en behandeling, zonder afhankelijk te zijn van andere disciplines of dure infrastructuur. Andere disciplines, zoals cardiologen, urologen en gynaecologen, gebruiken echografie al jarenlang als onmisbaar verlengstuk van hun klinisch handelen.
Binnen de oncologische chirurgie, maar zeker ook binnen de andere subspecialismen, kan het gebruik van de ‘surgeon performed ultrasound’ helpen bij onder andere:
Er zijn verschillende initiatieven waar chirurgen met echografie kennis kunnen maken en ervaring kunnen opdoen, hieronder 2 voorbeelden:
ESSO: Course on Ultrasound in Breast Cancer Surgery
ESSO (European Society of Surgical Oncology) organiseerde een cursus “Ultrasound in Breast Cancer Surgery” op 18–19 september 2025 in Cremona, Italië. Deze cursus is officieel geaccrediteerd (12 ECMEC®-punten). eaccme.uems.eu
De cursus richt zich specifiek op het leren toepassen en het wetenschappelijke bewijs van ultrasound in de context van mammachirurgie — voor lokalisatie, pre-operatieve voorbereidingen, peroperatieve beoordeling van marges en guided procedures. Verder biedt ESSO een reeks cursussen en workshops rond borstkankerchirurgie, waardoor deelnemers hun kennis kunnen verdiepen.
Surgus.eu: Ultrasound for Surgeons course (jaarlijks op EAES congres)
Surgus.eu (geassocieerd met EAES) organiseert de cursus Ultrasound for Surgeons, bestaande uit meerdere modules zoals Guided Procedures en Intraoperative Ultrasound.
In de module “Ultrasound Guided Procedures” oefenen deelnemers op modellen (waaronder lever en borstkankermodellen) met het uitvoeren van echo-geleide biopsieën en andere interventies. surgus.eu
Contactpersonen: Kevin Wevers / José Volders
Het onderwerp innovatie staat hoog op de agenda van de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVvH). En dat is niet voor niets! Binnen de heelkunde vindt veel vernieuwing plaats. Het is belangrijk om goede initiatieven onderling uit te wisselen.
Innoveren zit in het DNA van chirurgen. Om dit te stimuleren, te belonen en zichtbaar te maken reikt de Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVvH) vanaf 2023 tweejaarlijks de Innovatieprijs Heelkunde uit. De Innovatieprijs ter waarde van 2.000 euro wordt uitgereikt tijdens de Najaarsdag.
