Gezondheidsraad: laat duurzaamheid meewegen bij keuzes in de zorg
Om bij het gebruik van hulpmiddelen in de zorg meer rekening te houden met het milieu, is het essentieel dat duurzaamheid gaat meewegen bij keuzes in de zorg. Duurzaamheid zou een van de normen moeten zijn voor ‘goede zorg’, naast veiligheid, doelmatigheid, effectiviteit en cliëntgerichtheid. Regie van de overheid is nodig om een transitie in gang te zetten, waaraan alle partijen bijdragen die zijn betrokken bij ontwerp, productie en afvalverwerking van hulpmiddelen. Dat schrijft de Gezondheidsraad aan de minister van VWS.
De vraag naar zorg groeit, en daarmee ook het gebruik van hulpmiddelen, zoals materialen voor wondverzorging, handschoenen, chirurgische instrumenten en diagnostische testen. Steeds vaker zijn deze voor eenmalig gebruik. De afgelopen jaren is het besef gegroeid dat de zorg duurzamer moet, maar initiatieven voor verduurzaming blijven kleinschalig, onder meer door gebrek aan tijd, geld en menskracht. De minister voor Medische Zorg en Sport vroeg de Gezondheidsraad hoe verduurzaming van hulpmiddelengebruik versneld kan worden.
Goede zorg wordt gezien als veilige, effectieve, doelmatige en cliëntgerichte zorg. Effecten op het milieu worden niet of nauwelijks meegewogen. Volgens de Gezondheidsraad is er alle reden om dat wel te doen, omdat het milieu een directe invloed heeft op de volksgezondheid. Dit vraagt onder meer dat duurzaamheid als waarde wordt opgenomen in strategische visie van instellingen en doorwerkt in onder meer inkoop en zorgverlening. Verder verdient duurzaamheid een plek in medische richtlijnen en in de opleiding van zorgpersoneel.
Maar ook in de hele keten van ontwerp, productie, gebruik en afvalverwerking van hulpmiddelen zijn aanpassingen nodig. Nu is bijvoorbeeld het aanbod van herbruikbare hulpmiddelen zeer beperkt. Verder is winst te behalen door materialen te hergebruiken en bewuster om te gaan met hulpmiddelen. De raad ziet een regierol voor de overheid. Zo is intensieve interdepartementale samenwerking nodig om ervoor te zorgen dat de overgang naar een circulaire zorg op gang komt. In (Europese) wet- en regelgeving moeten duurzaamheidseisen voor hulpmiddelen verankerd worden. De raad vindt dat Nederland daarin een voortrekkersrol zou moeten nemen. Tot slot beveelt de raad aan om duurzame innovatie te stimuleren door kennis uit de publieke en private sector beter te laten samenkomen en onderzoek te bevorderen naar onder meer de milieu-impact van hulpmiddelen.
