Derde webinar NVvH, 01-04-2020

Deel 1. Bescherming non-Covid-zorg

Diederik Gommers, voorzitter NVIC en hoofd IC Erasmus MC:
IC-bedden voor non-Covid zorg essentieel om indirecte Covid-sterfte te voorkomen. Bij het aantal van 2400 IC-bedden dat nu genoemd wordt, wordt uitgegaan van minimaal 500 non-Covid IC-bedden.

Voorbeeld Erasmus nu: normaal 44 IC-bedden, nu 106 IC-bedden, 30 daarvan non-Covid. Tevens 4 permanente non-Covid PACU-plekken, en 10 draaiende OK’s per dag.

Landelijke toename dagelijkse IC-opnames is iets minder scherp, mogelijk door grotere uitstroom. Nu 50-60 per dag, dan houden we het nog een dag of 12 vol. NVIC werkt via het Landelijke Coördinatiecentrum Patiëntenspreiding, daar is ook overzicht over verhouding Covid/non-Covid. Wat betreft contact met Duitsland: er zijn contacten tussen ministerie van VWS en Duitsland; indien metn zelf connecties legt met Duitsland en een patiënt wil overplaatsen, dan kan dat met ondersteuning van VWS.

Ernst Kuipers, voorzitter Landelijk Netwerk Acute Zorg:
Afgelopen tijd zijn er in korte tijd >700 patiënten overgeplaatst, waarvan >300 IC-patiënten. De bestaande ROAZ-regio’s rond de traumacentra worden gebruikt als nuttig landelijk netwerk voor acute zorg. Goede nieuws is dat Brabantse ziekenhuizen weer enige ruimte hebben om patienten terug over te nemen. Het model waarmee gerekend wordt ie gebaseerd op data uit China, Italië en sinds kort ook Nederland. Dit model wordt dagelijks aangevuld met de nieuwe data. Dit model is de basis voor de genoemde 2400 IC-bedden.

Ook wat betreft de non-Covid zorg, geldt: houd vast aan bestaande patiëntenstromen, en aan de bestaande regionale indeling. Houd verwijspatronen in stand.

LNAZ wil graag van de regio’s een inschatting horen over hoeveel IC-capaciteit er per regio nodig is voor non-Covid zorg.

Pleidooi voor testen in samenhang met landelijke richtlijnen. Helemaal in tijden van beperkte testmiddelen, hou dit landelijk.

Deel 2. ‘Rondje langs de velden’

NVGIC/NVCO, Peter van Duijvendijk/Arjen Witkamp:
Mogelijkheden tot (beperkt) uitstel of alternatieve behandelingen:

GE: slokdarm na neoadjuvante chemoradiatie tot 8-12 weken na nCRT, colorectaal tot 3 maanden indien geen obstructie, rectum na nCRT naar 12-14 weken. Lever: alternatief lokale ablatie of stereotactische radiotherapie bij kleine afwijkingen.

Mamma: uitstel mogelijk bij DCIS, of bij geven van hormoontherapie bij ER+-tumoren; kort uitstel evt mogelijk bij geven van Trastuzumab/hormoontherapie na neoadjuvante chemotherapie. Soms juist operatie-first: bij goed resectabele N+tumoren soms juist beter om chemotherapie te vermijden.

Melanoom: na adequate diagnostische excisie, uitstel therapeutische re-excisie met SNP tot 3 mnd.

Weke delen: laaggradig, uitstel tot 6 maanden, GIST idem indien goede ressons op Imatinib.

Endocrien: kleine schildklier-ca, bijschildklieradenoom met Ca <3, cave benigne patiënten met tracheavernauwing + acute thyreotoxicsoe: wel acuut opereren.

Overzicht wachttijden: mamma/colon/rectum/pancreas/oesofagus nog niet heel nijpend. Kan nu natuurlijk snel veranderen. Cave triage-effect, en cave effect van stilleggen BVO CRC/mamma.

NVvV, Hence Verhagen:
Er zijn drie semi-spoedcategorieën vastgesteld: 1) Fontaine III/IV vaatlijden, 2) symptomatische carotisstenose (beiden te behandelen <3 weken), en 3) AAA >7cm (te behandelen <3 maanden).

Reductie in electieve zorg is bij navraag verspreid 0 tot 100%. Semi-spoed wordt doorgaans op tijd geopereerd: wachttijd varieert 1-3 weken, dit kan men nu nog redelijk aan. Perifeer lijken er minder restricties te zijn. Er zijn signalen dat endovasculaire behandelingen voorrang krijgen. Cave: de ambulante wondzorg en diabetische voetenzorg ligt nagenoeg stil.

NVT, Michiel Verhofstad:
Er is beperkte capaciteit voor semi-acute zorg. OK-capaciteit is hierbij de grootste bottle neck. Opnamecapaciteit is ook beperkt, met name in Limburg en Brabant. Er zijn nog geen calamiteiten bekend als gevolg van deze beperkingen. De intentie tot nauwe samenwerking met de traumatische Neurochirurgie wordt uitgesproken.

NVvL, Eelco Veen:
Er wordt in heel Nederland nog longchirurgische zorg geleverd, zonder toename wachttijden. Er wordt in heel minimale mate soms uitgeweken naar alternatieve behandelingen. Er zijn enkele gevallen bekend van zeer fulminant beloop van onverwachte Covid-pneumonieën. Er wordt standaard een CT-thorax gemaakt preoperatief.

NVKC, Jan Hulscher:
Effect Covid op wachtlijsten valt mee. Er zijn wel prioriteringslijsten gemaakt. Alleen kinderoncologie en liesbreuken bij kleine kinderen moeten volgens normale protocol blijven gaan.

NVT, Ian Alwayn:
Electieve zorg, oftewel donaties van levende donoren, ligt stil. Dat zal straks moeten worden ingehaald (op jaarbasis 500 electieve niertransplantaties). Ook reguliere postmortale transplantaties liggen grotendeels stil, omdat de noodzakelijke immuunsuppressie niet wenselijk is in tijden van Covid. Alleen hoog-urgente gevallen worden geopereerd. Er is ook een sterke afname van donoren, mogelijk door minder ongevallen, maar misschien ook door minder presentaties CVA’s, en mogelijk doordat er in hectische Covid-tijd minder aandacht voor is op de IC’s. Indien dat laatste het geval is, merkt Gommers op, dat er een brief naar de IC’s gestuurd moet worden om hier aandacht voor te vragen.

Deel 3. Transmissie van en bescherming tegen Covid

Frank van Someren Gréve, arts-microbioloog in opleiding:
Er is geen risico op infectieuze aerosolen tijdens chirurgie, behalve bij ingrepen aan de luchtwegen. Bij dergelijke ingrepen wordt in geval van (verdenking op) Covid aangeraden een FFP2-masker te dragen.

Bij een geïntubeerde patiënt is er sprake van een gesloten systeem en worden er geen aerosolen meer verspreid.

Zwangere chirurgen mogen Covid-patiënten behandelen. Zorgverleners in risicogroepen mogen wel werken, maar niet met Covid-patiënten. Zwangeren horen niet tot de risicogroep voor een ernstiger beloop. Chirurgen die immuungecompromitteerd zijn, behoren dat wel.

Frank Willem Jansen, werkgroep minimaal-invasieve chirurgie:
Covid is geen contra-indicatie voor laparoscopie

Voordelen laparoscopie niet wegpoetsen, zoals bijvoorbeeld kortere opnameduur

Preventie conform leidraad: R2 masker, spatbril op.